Geschiedenis van LED verlichting - Rik Six Verlichtingsadviseur
Zoals elke soort van verlichting heeft LED er ook een hele geschiedenis opzitten. Ongeveer 7 jaar geleden kwam de eerst LED lamp op de markt als waardige opvolger van de halogeenlamp. De afgelopen jaren werd er steeds weer gesleuteld aan de bestaande LED verlichting om het te optimaliseren voor dagelijks gebruik. In dit artikel krijg je een overzicht van de ontwikkelingen van LED verlichting en haar toekomst door de ogen van verlichtingsexpert Rik Six.
De gloeilamp
In een ver verleden was het leven eenvoudig. Een gloeilamp of spotlamp in een E27 socket draaien, dat kon iedereen. Zoveel jaren later is een deel van die gloeilampen eenvoudigweg van de markt verdwenen, bij wet verboden wegens een te lage efficiëntie. Nu hadden die gloeilampen wel meer nadelen dan alleen een te lage lichtopbrengst voor een te hoog verbruik. Ze waren groot en hielden dus de creatie van een verfijnde verlichting tegen.
De halogeenlamp
Het was voor de verlichtingsspecialist dan ook een verademing toen de 12 volt halogeenlampjes op de markt kwamen. Ze gaven niet alleen tweemaal zoveel licht voor eenzelfde verbruik maar waren vooral heel klein. Eindelijk was de weg vrij voor het ontwerp van spots zoals we die op heden kennen. Die 12 volt halogeenverlichting had natuurlijk ook nadelen. Je had er een transformator voor nodig die je niet overal kwijt kon.
De spaarlamp
Bijna op hetzelfde moment kwamen de spaarlampen op de markt. Voor zover ik me herinner heb ik als verlichtingsadviseur nooit een klant het advies gegeven spaarlampen te voorzien. Het zijn ondingen die alle sfeer in huis meteen doden. Ze zijn zo mogelijk nog groter dan gloeilampen en een reflector om het licht te bundelen is al helemaal onmogelijk. Ze sparen energie, dat wel natuurlijk en zijn dus voornamelijk een utiliteitsverlichting.
Eerste led verlichting
Het was bijna dertig jaar wachten, tot 2008 vooraleer een waardige opvolger van de halogeenlampjes op de markt kwam. En wat voor een opvolger: LED-verlichting! Uiteraard moesten we eerst door de eerste ontwikkelingsfase en zoals steeds met een nieuwe technologie werd de markt meteen overspoeld door mensen die het niet zo nauw nemen met kwaliteit. Die LED van de eerste generatie zijn nog steeds op de markt maar horen niet meer thuis in een modern verlichtingsverhaal.
Wil je led-verlichting laten plaatsen en ben je benieuwd naar een prijs op maat van jouw project? Ontvang vrijblijvend advies en prijzen op maat van gespecialiseerde plaatsers via de offertepagina.
Waarom led verlichting?
Een goede LED produceert tegenwoordig ongeveer tien keer meer licht dan een gloeilamp. Het is een beetje eenvoudiger voorgesteld dan de werkelijkheid maar het is een goede leidraad. Een 6 watt LED produceert dus het licht van een klassieke gloeilamp van 60 watt. Als je een goede LED echter gaat vergelijken met een halogeenlampje op laagspanning, dan is de vergelijking toch niet zó optimistisch.
Een kwaliteit 6 watt LED van de laatste generatie haalt de lichtopbrengst van een 12 volt halogeenspotje van 35 watt. Maar meestal gaan mensen LED vergelijken met 230v halogeenlampjes die immens populair zijn. Het rendement van die 230v lampjes is toch wel merkbaar minder dan hun 12 volt broertjes zodat we kunnen stellen: Een goede 6 watt LED geeft het licht van een 50 watt 230v halogeenlamp.
Wat dit in de praktijk betekent illustreert volgend rekensommetje. Stel: Je hebt in je leefkamer en keuken zo’n 12 halogeenspotjes op netspanning hangen van 50 watt. Die branden in de winter wat langer, in de zomer wat korter, gemiddeld zo’n 4 uur per dag. Dat geeft een totaal jaarverbruik van 12x50x4x365 = 876 Kilowatt. Aan een gemiddelde prijs van 25 eurocent per KW is dit 219 euro.
Vervang je nu die halogeenlampjes door LED lampjes dan is jouw verbruik slechts 105 KW wat een rekening oplevert van 26,25 euro. Door van halogeen naar LED over te schakelen in uw leefkamer en keuken realiseer je toch een besparing van een kleine 200 euro op jaarbasis. Een mooi bedrag.
Er zijn evenwel nog meer voordelen aan LED verlichting, ze gaan echt langer mee. Hoe lang, dat is een open vraag. Ook hier weer de verhalen over een levensduur van 50.000 uur. Dit zijn dus simulaties in laboratoriumomstandigheden, die de fabrikanten doet vertellen dat hun LED een levensduur heeft van 50.000 uur. In huiselijke omstandigheden, waar een lamp gemiddeld 4 uur per dag brandt zou dat een levensduur van nagenoeg een kwarteeuw opleveren.
Geloof er maar niet teveel van want een laboratorium is geen huis waar allerlei omstandigheden ertoe kunnen leiden dat de levensduur gevoelig wordt beperkt.En bovenal, die 50.000 uur slaat op de LED zelf, niet op de elektronica errond. In mijn praktijk zie ik dan ook na enkele jaren herstellingen aan de elektronica. De LED mag dan al een eeuwigheid meegaan, de elektronica errond is veel minder duurzaam. Een LED gaat trouwens nooit echt stuk, de elektronica errond wel maar dat is een ander verhaal. Een LED dooft uit. Na vele branduren gaat hij duidelijk minder licht geven dan aanvankelijk.
anneer de ledverlichting aan 70% van zijn oorspronkelijke lichtcapaciteit komt wordt dit voor het menselijk oog waarneembaar. De levensduur van de LED eindigt dus wanneer die nog 70% van zijn capaciteit heeft.
de toekomst van led verlichting
Ledverlichting is een blijver. Dat is een feit. Het zal steeds energievriendelijker worden en steeds stabieler in het gebruik. Vele toestellen zijn nu al uitgerust met niet vervangbare LED. De lamp vervangen is er dus niet meer bij. De consument aanvaardt dit niet altijd. Nochtans is het een heel logische zaak. Vroeger kostte een toestel laat ons zeggen 20 euro en het lampje ervoor 2 euro. Nu is het omgekeerd.
De LED is de grootste kost in het toestel. Daarenboven zit er een reflector rond die eveneens inbrandt en aan capaciteit verliest. De ledlamp en de reflector vervangen kost dan haast meer dan het hele toestel vervangen. Ondanks die grotere vervangkost blijft omschakelen naar ledverlichting toch wel een must. Op enkele jaren heb je de investering terug in de vorm van een lagere energierekening en een toch wel merkbaar langere levensduur zodat je geen vervangingslampen meer moet kopen.
LED-verlichting plaatsen?
Ontvang vrijblijvend offertes & vergelijk